Đừng để bữa cơm nhà hóa thành buổi xét hỏi
Có những gia đình, mỗi bữa ăn tối chẳng khác gì một phiên "thẩm vấn" nhẹ nhàng:
“Con học đến đâu rồi?”, “Ôn thi tới đâu rồi?”, “Sắp thi rồi, lo chưa?”...
Ngỡ là quan tâm, nhưng những câu hỏi lặp đi lặp lại ấy đôi khi khiến con trẻ cảm thấy áp lực vô hình bủa vây. Bữa cơm – nơi lẽ ra là khoảng thời gian sum họp, sẻ chia – bỗng trở thành nơi con tránh né, khép mình.
Bà Trần Thị Quế Chi, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học giáo dục và đào tạo (IES), cho rằng điều quan trọng nhất cha mẹ có thể làm trong giai đoạn ôn thi là giữ cho gia đình một bầu không khí tích cực, đầy yêu thương. Nấu những món con yêu thích, cùng ăn cơm trong tiếng cười rộn rã, kể vài câu chuyện nhẹ nhàng về cuộc sống – đó là những điều tuy giản dị nhưng lại là liều thuốc tinh thần mạnh mẽ giúp con vượt qua áp lực thi cử.
Một ý tưởng giàu tính nhân văn mà bà Chi từng áp dụng thành công là viết cam kết cùng con. Cam kết của con không phải là lời hứa phải đạt điểm cao, mà là:
Con sẽ nỗ lực hết sức, nhưng không đánh đổi sức khỏe.
Con sẽ chia sẻ khi gặp khó khăn.
Con sẽ không để điểm số quyết định giá trị bản thân mình.
Và cha mẹ cũng có phần cam kết:
Luôn tự hào vì con là chính con.
Luôn lắng nghe con bằng trái tim, không chỉ bằng tai.
Luôn đồng hành, tôn trọng và yêu thương con vô điều kiện.
“Lắng nghe bằng trái tim” – bà Chi nhấn mạnh – là lắng nghe để hiểu, để chấp nhận con với cả những điểm chưa hoàn hảo. Không có đứa trẻ nào là "dở dang", chỉ có những tâm hồn đang lớn, đang tìm cách hiểu chính mình và thế giới.
Giúp con đi qua mùa thi – hành trình của yêu thương và hiểu biết
Theo bác sĩ Phan Thị Lan Viên, Trưởng dự án an toàn cho trẻ thuộc Trung tâm Nghiên cứu cải tiến y tế (CHIR), giai đoạn vị thành niên là một “công trình đang xây”, đầy phức tạp và nhạy cảm. Áp lực thi cử chỉ là một phần, nhưng dễ trở thành ngòi nổ khiến trẻ rơi vào khủng hoảng nếu không được thấu hiểu và đồng hành đúng cách.
Cha mẹ hãy bắt đầu bằng câu hỏi chính mình:
"Mình thực sự kỳ vọng gì ở con – một kết quả hay một hành trình trưởng thành?"
Khi rõ điều đó, phụ huynh sẽ không còn vô tình đặt gánh nặng thành tích lên vai con, mà thay vào đó là sự tin tưởng và cổ vũ tinh thần.
Bác sĩ Viên khuyên, thay vì hỏi con học đến đâu, hãy chia sẻ cảm xúc thật của mình:
“Mẹ biết con đang cố gắng rất nhiều.”
“Ba luôn ở đây nếu con cần nói chuyện.”
“Dù kết quả thế nào, ba mẹ vẫn luôn yêu con.”
Sự hiện diện của cha mẹ trong những khoảnh khắc đời thường, như cùng con ăn cơm, cùng dọn nhà, đưa con đi học hay chỉ là một tin nhắn chúc thi tốt, cũng đủ để con cảm thấy mình không đơn độc.
Đừng quên chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần cho con. Một giấc ngủ sâu, một bữa ăn đủ chất, những giờ tập thể dục, hay đơn giản là một tiếng cười – tất cả đều là nhiên liệu quý cho hành trình học tập hiệu quả.
Thầy cô – người đồng hành cuối chặng đường phổ thông
Chỉ còn vài tuần nữa là kết thúc năm học. Không khí ôn thi tại các trường THPT đang dần “nóng” lên. Theo ThS. Nguyễn Vũ Thu Trang, Phó hiệu trưởng Trường THPT Lộc Phát (Lâm Đồng), học sinh lớp 12 cần chủ động ôn luyện, sắp xếp thời gian khoa học, học chắc – hiểu sâu – luyện kỹ năng làm bài.
Đặc biệt, năm nay là lần đầu tiên đề thi THPT theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, nên học sinh cần tránh chủ quan, tuân thủ nghiêm túc hướng dẫn của giáo viên, thực hành kỹ năng phòng thi – từ điền thông tin đến kiểm soát thời gian.
Cô Trang nhấn mạnh:
“Trong những ngày cuối cấp, hãy tôn trọng sự khác biệt, nâng đỡ nhau thay vì so sánh điểm số.”
Một bài luận từng giúp học sinh Việt Nam trúng tuyển Đại học Columbia (Mỹ) có đoạn viết: “Không ai hoàn hảo cả. Ta không dùng điểm yếu của người khác để dìm họ xuống, mà dùng điểm mạnh của mình để nâng họ lên.”
Kết nối là chìa khóa
Kỳ thi chỉ là một đoạn đường ngắn trong hành trình dài. Điều con cần không chỉ là kiến thức, mà còn là niềm tin, sự đồng hành và cảm giác được yêu thương vô điều kiện.
Và mỗi bữa cơm nhà – nếu không còn là nơi xét hỏi – sẽ trở thành bến đỗ an yên để con sạc lại năng lượng, để biết rằng ngoài áp lực bài vở, con luôn có một nơi chốn để trở về: gia đình.