Đọc hồi ký về Giáo sư Vũ Đình Hòe mới thấy rõ phẩm chất cao đẹp cùng những việc làm hết sức hiệu quả của vị Bộ trưởng đầu tiên của sự nghiệp giáo dục nước nhà. Trong thời điểm đổi mới, ngẫm về nền giáo dục nước nhà hiện nay, nhiều người cao niên nhớ đến Giáo sư Vũ Đình Hòe, trong đó phải kể đến ba điều ước của Giáo sư đến nay vẫn còn vẹn nguyên tính định hướng sắc bén cho nền giáo dục của nước ta. Đọc xong ba điều ước của Bộ trưởng, nhiều người vẫn có cảm giác sau hơn 40 năm nước nhà thống nhất đang còn cái gì đó trong ngành giáo dục còn nhiều điều bất ổn, nếu không muốn nói là còn nhiều điều đang bị “lạc hướng”.
Ngày 11/1/2011, cụ đã trả lời một phóng viên Tạp chí Thế giới mới đến thăm bằng một trang tự viết và 18 ngày sau đó cụ qua đời. Xin được chép nguyên văn Ba điều ước nguyện đầu xuân Tân Mão của cụ đăng trong nội dung bài phỏng vấn: “Nhà báo hỏi tôi những điều ước nguyện đầu xuân về giáo dục. Với tôi, một người đã gần đất xa trời nói “ước nguyện” e rằng xa vời quá. Tôi chỉ xin có 3 mong muốn nhỏ nhoi. Một, mong trẻ em không bị bạo hành, được thương yêu và lại được hưởng điều 15 của Hiến pháp năm 1946 đó là: “Nền sơ học cưỡng bách và không học phí”. Và chí ít ra, ngày chủ nhật ông bà được nhìn thấy lũ cháu chắt nghỉ ngơi, vui chơi để phát triển hài hòa tự nhiên về thể lực, trí tuệ và tâm hồn đặng trở thành những chủ nhân mạnh mẽ, năng động, thông minh mà nhân hậu của đất nước mai sau. Hai, mong người già được con cháu toàn xã hội kính trọng và chăm sóc để được yên vui thanh thản hưởng tuổi trời. Ba, mong nền giáo dục của ta thực sự là “giáo dục vị nhân sinh”, nghĩa là phục vụ các yêu cầu thiết thực của mỗi con người về vật chất cũng như tinh thần, đồng thời đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của một nước Việt Nam dân chủ, văn minh và phồn vinh. Có gì thì đã viết hết trong hồi ký rồi. Chỉ xin phép được nói thêm đôi lời: đừng quên nhiệm vụ “diệt giặc dốt” vẫn còn rất quan trọng…”.
Đọc ba điều ước của vị Bộ trưởng Giáo dục đầu tiên ta không khỏi bùi ngùi và vẫn thấy nguyên giá trị thời sự.