Sản
phẩm sáng tạo này góp phần giúp học sinh tiếp cận các kiến thức Lịch sử
một cách sinh động, nhẹ nhàng, đầy cảm hứng, bồi đắp tình yêu và niềm
tự hào đối với lịch sử nước nhà; số lượng học sinh hứng thú học tập đối
với môn Lịch sử trong trường cũng tăng lên rõ rệt.
Tìm cách dạy học Lịch sử hấp dẫn
Mặc dù vai trò và vị trí của môn Lịch
sử trong chương trình phổ thông được đánh giá cao, nhưng qua tìm hiểu và
nghiên cứu thực tế của các thầy cô dạy Lịch sử tại Trường THCS Trương
Hán Siêu, nhiều học sinh không hứng thú học Lịch sử, hiểu biết về lịch
sử dân tộc rất hạn chế, ít chọn thi môn Lịch sử. Học sinh chưa thực sự
tập trung tìm hiểu sâu bài học mà chỉ dừng lại ở mức độ học thuộc những
gì thầy cô cho ghi…
Phương pháp dạy học Lịch sử hiện nay
chủ yếu vẫn theo cách truyền thống "thầy giảng - trò nghe", đọc - chép,
tư liệu chủ yếu là sách giáo khoa, sách giáo viên. Học sinh phải thuộc
lòng các kiến thức Lịch sử, nhớ các sự kiện lịch sử một cách máy móc,
phải ghi chép nhiều…
Không thể nói phương pháp truyền thống
không có ưu điểm; tuy nhiên cũng phải nói rằng, cách dạy học này có
phần áp đặt một chiều; ít định hướng cho học sinh khả năng tìm tòi,
nghiên cứu thêm tư liệu ở bên ngoài sách giáo khoa.
Bên cạnh đó, còn thực trạng chính bản
thân giáo viên vẫn xem nhẹ bộ môn của mình, chưa chú trọng đổi mới
phương pháp dạy học; ít chú ý đầu tư chiều sâu cho bài giảng; khi dạy
học thường chú ý đến kênh chữ mà ít chú ý khai thác kênh hình…
Nhận thức rõ những vấn đề trên, cùng
thông tin từ nhiều nghiên cứu xã hội học cho thấy lứa tuổi học sinh ngày
nay thích xem, thích nghe hơn thích đọc; đa số học sinh rất thích tham
gia hoạt động tập thể, ngoại khoá; sức cuốn hút mạnh mẽ của mạng xã hội
Facebook với giới trẻ... các thầy cô Trường THCS Trương Hán Siêu đã nảy
ra ý tưởng xây dựng fanpage “Lịch sử Việt Nam qua ảnh và thơ” và tổ chức
các hoạt động ngoại khóa nhằm nâng cao hứng thú học tập môn Lịch sử.
Sau một thời gian lên ý tưởng, sự chọn
lọc tư liệu công phu, fanpage này đã đi vào hoạt động và có đóng góp
thực sự trong việc thay đổi nhận thức, tình yêu của học sinh đối với môn
Lịch sử vốn được coi là nặng nề, khô khan.
|
Giao diện fanpage "Học Lịch sử Việt Nam qua ảnh và thơ" |
Nhiều lợi ích từ fanpage về lịch sử
Hiện nay đã có không ít các fanpage về
lịch sử; nhiều trang có lượng truy cập lớn, có nhiều tư liệu lịch sử
quý hiếm. Tuy nhiên, thạc sĩ Vũ Ngọc Lan Anh - giáo viên Trường THCS
Trương Hán Siêu - cho rằng, nội dung những trang mạng trên dành cho
nhiều lứa tuổi; nhiều trang chưa được kiểm duyệt và có nội dung, bình
luận, bài viết không phù hợp với lứa tuổi học sinh, đi ngược lại đường
lối chính sách của Đảng và nhà nước.
Chia sẻ về khác biệt của fanpage “Lịch
sử Việt Nam qua ảnh và thơ”, theo thạc sĩ Lan Anh đó là nội dung phù
hợp với lứa tuổi học sinh THCS và kiến thức lịch sử Việt Nam ở bậc học
này. Đặc biệt, cùng với fanpage, nhà trường thường xuyên tổ chức các
hoạt động trải nghiệm tìm hiểu lịch sử, văn hóa địa phương; kết hợp
fanpage với tổ chức tìm hiểu các sự kiện lịch sử quan trọng của đất
nước; kết hợp sử dụng fanpage trong các giờ dạy Lịch sử và sinh hoạt
ngoại khóa. Ngoài ra, toàn bộ tư liệu của fanpage đều được lấy từ nguồn
chính thống, có kiểm duyệt nội dung chặt chẽ.
“Nguồn tư liệu của fanpage “Lịch sử
Việt Nam qua ảnh và thơ” rất sát với chương trình Lịch sử THCS, các thầy
cô giáo dạy Lịch sử cũng đưa lên trang fanpage những đề cương ôn tập
lịch sử, giúp học sinh nắm bắt môn học dễ dàng hơn. Fanpage cũng góp
phần cung cấp thêm tư liệu cho các thầy cô giáo trong giảng dạy, như
video clip, phim hoạt hình, phim tài liệu; thầy cô và học sinh dễ dàng
truy cập, sử dụng.
Fanpage “Lịch sử Việt Nam qua ảnh và
thơ” còn tạo ra một diễn đàn để các thầy cô giáo, học sinh, những người
hiểu biết về lịch sử có điều kiện trao đổi, học hỏi để mở mang kiến
thức, hiểu biết của mình về lịch sử nước nhà. Cách làm này mở ra một
hướng mới trong khai thác, ứng dụng trải nghiệm thực tế trong dạy và học
môn Lịch sử nói riêng và học tập nói chung.
Nếu Bộ GD&ĐT cùng đội ngũ chuyên
gia, các nhà Sử học lập những fanpage tương tự và có chất lượng, có
chiều sâu và đầy đủ hơn thì chắc chắn sẽ góp phần đáng kể trong việc đổi
mới phương pháp dạy học và nâng cao cất lượng học tập môn Lịch sử của
học sinh hiện nay” - thạc sĩ Lan Anh bày tỏ.
Tính đến ngày 1/3/2016 trang fanpage
đã cập nhật 608 ảnh và các kiến thức Lịch sử có liên quan tới các bức
ảnh đó (trong đó có album ảnh về lịch sử địa phương Ninh Bình); 49 video
phim tài liệu lịch sử; 24 video phim hoạt hình lịch sử; đố vui lịch sử;
thơ lịch sử gồm cả sưu tầm và tự sáng tác và 35 audio.
Nhiều học sinh Trường THCS Trương Hán
Siêu cho biết, fanpage này giúp các em tiếp cận với các kiến thức lịch
sử dễ dàng, sinh động thông qua các tư liệu bằng hình ảnh, clip, văn,
thơ… Trong đó, đặc biệt là các album ảnh lịch sử với chú thích rõ ràng,
dễ hiểu.
Tuy nhiên, điều băn khoăn của những
người xây dựng lên fanpage này là các bài đăng không được sắp xếp thành
các cây thư mục giống như blog, website mà chỉ có thể đuợc sắp xếp theo
dòng thời gian.
Ngoài ra, việc học lịch sử qua fanpage
đòi hỏi học sinh phải có tinh thần tự giác, nếu không sẽ dẫn đến sa đà
dùng facebook vào các mục đích khác. Do đó, các thầy cô cần tuyên truyền
cho học sinh nhiều hơn về ý thức học tập, cũng như có sự phối hợp chặt
chẽ giữa gia đình và nhà trường trong quản lí sử dụng fanpage,
facebook...
Dự án
fanpage “Lịch sử Việt Nam qua ảnh và thơ” đạt giải nhì trong cuộc thi
Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học năm học 2015- 2016 của
tỉnh Ninh Bình; giải ba lĩnh vực trong cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp
quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2015- 2016; Giấy khen, giấy
chứng nhận và phần thưởng của NXB ĐHSP Hà Nội; Giấy chứng nhận và phần
thưởng của ĐH Thái Nguyên.