Không nhất thiết phải theo bài/tiết trong sách giáo khoa
Năm học 2016 - 2017, các trường THCS, THPT trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng
được yêu cầu trên cơ sở đảm bảo chuẩn kiến thức, kỹ năng và thái độ bộ
môn Vật lí của từng cấp học trong chương trình giáo dục phổ thông, các
nội dung giảm tải môn Vật lí.
Mục tiêu để chỉ đạo các tổ (nhóm) chuyên môn, các cơ sở giáo dục
trung học chủ động, linh hoạt trong việc thực hiện chương trình; tiếp
tục chủ động xây dựng kế hoạch dạy học phân phối chương trình chi tiết
theo khung thời gian 37 tuần thực học (học kỳ I có 19 tuần, học kỳ II có
18 tuần) phù hợp với điều kiện của từng trường; đảm bảo hoàn thành
chương trình học kỳ I và hoàn thành chương trình vào cuối năm học đúng
thời gian quy định thống nhất trên toàn tỉnh, có đủ thời lượng dành cho
luyện tập, ôn tập, thí nghiệm, thực hành và kiểm tra định kỳ.
Thông qua chương trình Vật lí phổ thông, sách giáo khoa, chuẩn kiến
thức kỹ năng và các tài liệu liên quan, Sở GD&ĐT yêu cầu các trường
THPT, phòng GD&ĐT hướng dẫn và tạo điều kiện cho các tổ (nhóm)
chuyên môn, giáo viên được chủ động lựa chọn nội dung, xây dựng các chủ
đề dạy học môn Vật lí và các chủ đề tích hợp, liên môn; đồng thời xây
dựng kế hoạch dạy học phù hợp với các chủ đề và theo hình thức, phương
pháp và kỹ thuật dạy học tích cực, chú trọng kỹ năng giải quyết vấn đề,
kỹ năng thí nghiệm thực hành, kỹ năng vận dụng kiến thức liên môn vào
giải quyết các vấn đề thực tiễn cho học sinh.
Trao đổi kỹ hơn về yêu cầu thực hiện chương trình, ông Nguyễn Quốc
Túy - Phó trưởng phòng Giáo dục Trung học (Sở GD&ĐT Lâm Đồng) - nhấn
mạnh việc kế hoạch dạy học của tổ/nhóm chuyên môn, giáo viên phải được
lãnh đạo nhà trường phê duyệt đồng thời thông qua phòng Giáo dục Trung
học (Sở GD&ĐT) trước khi thực hiện và là căn cứ để thanh tra, kiểm
tra.
Trên cơ sở kế hoạch dạy học đã được phê duyệt, tổ/nhóm chuyên môn,
giáo viên có thể thiết kế tiến trình cụ thể và tiến hành dạy học theo
chủ đề đã xây dựng. Mỗi chủ đề có thể được thực hiện ở nhiều tiết học,
không nhất thiết phải theo bài/tiết trong sách giáo khoa, có thể chỉ
thực hiện một hoặc một số bước trong tiến trình sư phạm của bài học.
Các nhiệm vụ học tập có thể được thực hiện ở trong hoặc ngoài giờ
trên lớp. Ngoài việc tổ chức cho học sinh thực hiện các nhiệm vụ học tập
ở trên lớp, cần chú trọng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở ngoài
lớp học và ở nhà; có thể thông qua các hoạt động thăm quan ngoại khóa,
các cuộc thi ứng dụng Vật lí vào thực tiễn có tổng kết đánh giá, rút
kinh nghiệm.
Chú trọng đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn
Nhấn mạnh vai trò quan trọng của hoạt động đổi mới sinh hoạt tổ
chuyên môn, ông Nguyễn Quốc Túy cho biết: Với nội dung này, Sở GD&ĐT
Lâm Đồng lưu ý tổ chuyên môn cần sinh hoạt theo hướng tăng cường giúp
đỡ vì sự tiến bộ của các thành viên trong tổ thông qua trao đổi, thảo
luận về các chủ đề, nội dung giảng dạy, rút kinh nghiệm, tháo gỡ những
khó khăn vướng mắc trong giảng dạy... Tránh sinh hoạt tổ chỉ mang tính
sự vụ.
Bên cạnh đó, tiếp tục triển khai thực hiện đổi mới sinh hoạt của
tổ/nhóm chuyên môn thông qua hoạt động nghiên cứu bài học. Tổ chức quản
lí các hoạt động chuyên môn qua mạng cho mỗi chủ đề theo hướng dẫn của
Bộ GD&ĐT. Thống nhất lập kế hoạch hoạt động tổ/nhóm chuyên môn và kế
hoạch cá nhân theo mẫu của Sở GD&ĐT.
Thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn, các tổ cũng cần có kế hoạch biện
pháp nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm của giáo viên trong
tổ. Đẩy mạnh tổ chức các sinh hoạt chuyên đề, tham gia tích cực các
hoạt động chuyên môn của địa phương, của Ngành, tăng cường giao lưu học
hỏi về chuyên môn, chia sẻ kinh nghiệm. Tiếp tục động viên giáo viên
tham gia tích cực diễn đàn Vật lý Giáo dục Lâm Đồng.
Các tổ cần có kế hoạch từng bước nâng cao năng lực tiếng Anh Vật lí
cho giáo viên triển khai thí điểm dạy học Vật lí song ngữ tiếng Anh tại
các trường THPT chuyên Thăng Long, chuyên Bảo Lộc và tại các trường THPT
khác có đủ điều kiện. Có thể tổ chức dưới dạng chuyên đề ngoại khóa...
Để tiếp cận với chương trình giáo dục phổ thông mới từ năm 2018, các
tổ chuyên môn cần có những sinh hoạt chuyên đề liên quan đến nội dung
này. Trước mắt tổ Vật lí các trường được Sở GD&ĐT yêu cầu cần có
chuyên đề nghiên cứu về mô hình Trường học mới (đã được thí điểm áp dụng
đến lóp 7 cấp THCS), từ đó có thể lựa chọn một số thành tố tích cực của
mô hình này để bổ sung vào đổi mới phương thức giáo dục đang thực hiện
qua một số tiết dạy Vật lí lựa chọn trước, đảm bảo nguyên tắc lấy hoạt
động học cua học sinh làm trung tâm.
“Đặc biệt, năm học này, chúng tôi lưu ý các trường căn cứ vào kỳ thi
THPT quốc gia năm 2016 của bộ môn Vật lí, các tổ chuyên môn THPT cần tổ
chức phân tích kết quả, trao đổi, thảo luận; đồng thời nắm bắt tinh thần
đổi mới kì thi xét tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ 2017 để có
những điều chỉnh cần thiết trong việc thay đổi phương pháp giảng dạv ôn
tập.
Đối với các trường chuyên biệt, tổ Vật lí trường THPT chuyên Thăng
Long, THPT chuyên Bảo Lộc cần nắm vững chương trình, các chuyên đề
chuyên sâu, cũng như cập nhật các nhiệm vụ năm học mới 2016-2017 để có
kế hoạch dạy học phù hợp, từng bước triền khai thí điểm dạy học Vật lí
song ngữ tiếng Anh. Các trường dân tộc nội trú cần nắm vững nội dung
chương trình, các nội dung giảm tải môn Vật lí để áp dụng cho phù hợp
với đối tượng học sinh.
Các trung tâm GDTX có hệ bổ túc văn hóa cần lưu ý việc dạy học theo
đúng chuẩn kiến thức kỹ năng kết hợp với việc lồng ghép các nội dung bảo
vệ môi trường, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, giáo dục kỹ
năng sống vào bài học.
Chú trọng đến việc biên soạn để kiểm tra cần có ma trận thống nhất
cho từng bài kiểm tra bám sát chuẩn kiến thức kỹ năng. Ngoài ra cần chú ý
những nội dung giảm tải trong chương trình chuẩn THPT để áp dụng giảng
dạy ra đề kiểm tra cho các lớp bổ túc” - ông Nguyễn Quốc Túy nhấn mạnh
thêm.